اگر زن درخواست طلاق کند مهریه تعلق می‌گیرد؟ | موسسه حقوقی عدل ایرانیان
مقالات مرتبط
مهریه چیست؟
مهریه یکی از مهم‌ترین ارکان ازدواج در نظام حقوقی و فرهنگی ایران است. در واقع، مهریه مبلغی است که مرد در زمان عقد به زن تعهد می‌دهد و به عنوان پشتوانه مالی و نشانه‌ای از احترام در ازدواج در نظر گرفته می‌شود. میزان و نوع مهریه می‌تواند متفاوت باشد و با توجه به عرف، محل زندگی، وضعیت اقتصادی و توافق طرفین مشخص می‌گردد. در بسیاری از مناطق، مهریه به صورت وجه نقد، سکه، طلا، خودرو، ملک یا سایر موارد مورد توافق تعیین می‌شود.
در برخی خانواده‌ها، مهریه جنبه نمادین دارد و ممکن است به شکل هدیه‌ای ساده یا تعهدی غیرمالی باشد که در مراسم عقد به نشانه احترام ارائه می‌شود. با این حال، مهریه همچنان جایگاهی مهم در ازدواج دارد و از نظر قانونی نیز قابل مطالبه است. در برخی موارد، ممکن است شرایط اقتصادی مرد مانع از پرداخت مهریه شود، اما این مسئله تأثیری بر حق زن در مطالبه آن ندارد. بنابراین حتی در صورتی که زن درخواست طلاق کند، مهریه به او تعلق می‌گیرد، مگر اینکه به‌صورت رسمی از آن صرف‌نظر کرده باشد.
راهنمای قانونی توقیف اموال برای مهریه | مشاوره تخصصی از عدل ایرانیان
انواع مهریه
مهریه در نظام حقوقی ایران به اشکال مختلفی تقسیم می‌شود که هرکدام شرایط و ویژگی‌های خاص خود را دارند. در ادامه با رایج‌ترین انواع مهریه آشنا می‌شویم:
مهرالمسمی
مهرالمسمی مهریه‌ای است که زن و مرد پیش از عقد نکاح بر مقدار و نوع آن توافق می‌کنند و آن را در عقدنامه ثبت می‌نمایند. این نوع مهریه باید ارزش مالی داشته باشد، قابلیت تملک و دادوستد داشته باشد، مقدار آن مشخص و صریح ذکر شده باشد و مشروع و معقول باشد. همچنین، شرط دیگر این است که مرد توانایی پرداخت مهریه تعیین‌شده را داشته باشد.
مهرالمثل
در مواردی که مهریه در زمان عقد تعیین نشده باشد، به این معنا نیست که عقد بدون مهریه است، زیرا نبود مهریه موجب بطلان عقد می‌شود. در چنین شرایطی، با توجه به وضعیت خانوادگی، اجتماعی و مالی زن و عرف جامعه، مهریه‌ای برای او در نظر گرفته می‌شود که به آن مهرالمثل گفته می‌شود. این نوع مهریه معمولاً پس از عقد و با توافق زوجین تعیین می‌گردد.
مهرالمتعه
مهرالمتعه نیز در شرایطی تعیین می‌شود که مهریه‌ای هنگام عقد مشخص نشده باشد و مرد پیش از برقراری رابطه زناشویی اقدام به طلاق زن کند. در چنین حالتی، قانون مرد را موظف می‌کند که مبلغی به عنوان مهرالمتعه به زن بپردازد که این مبلغ متناسب با شرایط مالی مرد تعیین می‌شود.
مهریه عندالمطالبه
مهریه عندالمطالبه نوعی از مهریه است که زن هر زمان بخواهد می‌تواند آن را مطالبه کند و مرد موظف به پرداخت فوری آن است. در این حالت، زن حق دارد در صورت عدم دریافت مهریه، از انجام وظایف زناشویی خودداری کند تا زمانی که حقوق مالی‌اش ادا شود.
مهریه عندالاستطاعه
در این نوع مهریه، مرد تنها زمانی موظف به پرداخت است که توانایی مالی و استطاعت پرداخت آن را داشته باشد. نکته مهم در مهریه عندالاستطاعه این است که زن باید استطاعت مالی مرد را اثبات کند تا بتواند مهریه خود را دریافت نماید.
مهریه موجل
در مهریه موجل، زمان مشخصی برای پرداخت مهریه تعیین می‌شود و زن تا قبل از رسیدن موعد مقرر حق مطالبه آن را ندارد. این نوع مهریه معمولاً در شرایطی تعیین می‌شود که زوجین تصمیم دارند پرداخت مهریه را به آینده‌ای مشخص موکول کنند.
بهترین وکیل مهریه در تهران | شرایط، هزینه‌ها و بهترین روش‌های مطالبه مهریه
چگونه برای مطالبه مهریه دادخواست بدهیم؟
برای دریافت مهریه، زن باید از طریق مراجع قضایی اقدام به ارائه دادخواست نماید. این دادخواست می‌تواند در قالب دادخواست طلاق یا مستقل از آن و صرفاً برای مطالبه مهریه باشد. در صورت هم‌زمان بودن با دادخواست طلاق، لازم است اطلاعات دقیق مربوط به میزان مهریه و نحوه توافق در عقدنامه، به همراه دلایل درخواست طلاق ذکر گردد. همچنین ارائه مدارک و مستنداتی که نشان‌دهنده تعهد شوهر به پرداخت مهریه هستند، اهمیت زیادی دارد. چنانچه این اسناد به‌درستی به دادگاه ارائه شود، زن می‌تواند از حقوق مالی خود از جمله مهریه بهره‌مند شود.
چه زمانی مهریه به زن تعلق می‌گیرد؟
مهریه از حقوق مسلم و قانونی زن در ازدواج است و تعلق آن به وضعیت درخواست طلاق وابسته نیست. چه طلاق به درخواست مرد باشد و چه به درخواست زن، مهریه همچنان به زن تعلق می‌گیرد مگر در شرایط خاصی که زن از برخی حقوق خود صرف‌نظر کرده باشد. زمانی که زن برای طلاق اقدام می‌کند و دادگاه پس از بررسی، رأی به طلاق می‌دهد، زن می‌تواند هم‌زمان با صدور حکم، مهریه خود را نیز مطالبه کند. این مطالبه ممکن است براساس مبلغ ذکر شده در عقدنامه یا بر اساس ارزیابی و نظر دادگاه تعیین شود، در صورتی که مهریه دقیق مشخص نشده باشد.
چه زمانی مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد؟
اگرچه در اغلب موارد مهریه از حقوق مسلم زن محسوب می‌شود و در هنگام طلاق به او تعلق می‌گیرد، اما در برخی شرایط خاص ممکن است زن از دریافت مهریه محروم شود. مهم‌ترین مواردی که ممکن است منجر به عدم پرداخت مهریه به زن شود عبارت‌اند از:
توافق از پیش تعیین‌شده اگر در عقدنامه یا یک توافق‌نامه رسمی پیش از ازدواج، زن به‌طور صریح از حق دریافت مهریه صرف‌نظر کرده باشد، امکان مطالبه آن را نخواهد داشت. طلاق توافقی بدون مطالبه مالی: در مواردی که طلاق به صورت توافقی انجام می‌شود و زن و مرد به‌طور رسمی توافق می‌کنند که زن مهریه‌ای دریافت نکند، این توافق قابل استناد خواهد بود و مهریه‌ای پرداخت نمی‌شود. این شرط باید در متن توافق‌نامه طلاق درج شده باشد.
تشخیص دادگاه بر عدم استحقاق: چنانچه دادگاه پس از بررسی پرونده به این نتیجه برسد که زن پیش‌تر مهریه خود را به‌طور کامل دریافت کرده یا دلایلی قانونی وجود دارد که زن را مستحق مهریه نمی‌داند، ممکن است حکم به عدم پرداخت صادر شود.
اثبات خیانت زوجه: در موارد نادری که خیانت زن به اثبات برسد و این خیانت تأثیر مستقیمی بر فروپاشی زندگی مشترک داشته باشد، دادگاه می‌تواند تصمیم به محرومیت زن از مهریه بگیرد. البته اثبات این موضوع نیازمند دلایل و مدارک قطعی است.
توافق دوطرفه در طلاق: گاهی اوقات زن و مرد به‌صورت مشترک و در فرآیند طلاق توافقی، به این نتیجه می‌رسند که هیچ‌گونه مهریه‌ای میان آن‌ها رد و بدل نشود. اگر این توافق رسمی و مکتوب باشد، قابلیت اجرا خواهد داشت.
روند قانونی مطالبه مهریه
برای آنکه زنی بتواند از طریق قانونی اقدام به دریافت مهریه کند، لازم است مراحل مشخصی را طی کند. به‌ویژه در مواردی که طلاق از سوی زن مطرح می‌شود، رعایت روند حقوقی زیر الزامی است:
تنظیم و امضای دادخواست رسمی
در گام نخست، زن باید دادخواستی رسمی تنظیم کند که در آن به‌طور دقیق دلایل درخواست طلاق، مطالبه مهریه و مدارک مرتبط قید شده باشد. این دادخواست باید با دقت و بر اساس اصول حقوقی نگارش و سپس امضا شود.
ثبت دادخواست با همراهی عدل ایرانیان
پس از آماده‌سازی دادخواست مربوط به مهریه یا طلاق، اقدام هوشمندانه و مؤثر، بهره‌گیری از تجربه حقوقی مجموعه «عدل ایرانیان» است. این مجموعه با در اختیار داشتن تیمی مجرب از وکلای متخصص در امور خانواده، آماده ارائه مشاوره و همراهی کامل در فرآیند ثبت، پیگیری و دفاع از حقوق قانونی شماست. وکلای عدل ایرانیان با تسلط کامل بر قوانین مربوط به مهریه و شناخت دقیق از رویه‌های حقوقی، مسیر دستیابی به حقوق قانونی را هموار می‌کنند و از ابتدای تنظیم دادخواست تا زمان صدور رأی، همراه مطمئن شما خواهند بود.
شرکت در جلسات دادگاه و ارائه مستندات
حضور زن در جلسات دادگاه اجباری است و او باید با آمادگی کامل نسبت به ارائه دلایل طلاق و اسناد مربوط به مهریه اقدام کند. این اسناد می‌توانند شامل عقدنامه، فیش‌های پرداختی، رسیدهای مربوط به هدایا یا سایر مدارک اثبات‌کننده حق مهریه باشند.
ویژگی‌های یک وکیل مهریه خوب چیست؟
صدور حکم از سوی دادگاه
در نهایت، پس از بررسی تمامی مستندات، دادگاه تصمیم نهایی را در خصوص میزان مهریه قابل پرداخت و شرایط آن صادر خواهد کرد. این تصمیم لازم‌الاجرا بوده و مرد ملزم به اجرای آن طبق قانون خواهد بود.
سوالات متداول درباره مهریه و طلاق از طرف زن
آیا زن در صورت درخواست طلاق همچنان می‌تواند مهریه بگیرد؟
بله، حتی اگر زن تقاضای طلاق را مطرح کند، همچنان حق دریافت مهریه را دارد؛ مگر آنکه شرایط خاصی مانند اثبات بخشیدن مهریه یا توافق قبلی میان زوجین وجود داشته باشد.
در طلاق توافقی، مهریه به زن تعلق می‌گیرد؟
در طلاق توافقی، طرفین درباره مهریه به توافق می‌رسند. اگر زن در توافق اعلام کند که از مهریه صرف‌نظر می‌کند، مهریه‌ای به او تعلق نخواهد گرفت.
آیا زن می‌تواند مهریه را بگیرد و بعد درخواست طلاق بدهد؟
بله، زن این حق را دارد که ابتدا مهریه خود را مطالبه کند و سپس درخواست طلاق بدهد. هیچ منع قانونی در این خصوص وجود ندارد.
اگر زن از شوهر تمکین نکند، باز هم مهریه به او تعلق می‌گیرد؟
بله، عدم تمکین زن ممکن است بر نفقه تأثیر بگذارد اما بر اصل تعلق مهریه تأثیرگذار نیست. مهریه حقی مستقل از روابط روزمره زناشویی است.
آیا زن می‌تواند مهریه را قسط‌بندی کند؟
بله، در صورتی که مرد توان پرداخت یک‌جای مهریه را نداشته باشد، زن می‌تواند با قسط‌بندی آن موافقت کند. همچنین ممکن است دادگاه این قسط‌بندی را تصویب کند.
در چه شرایطی زن نمی‌تواند مهریه بگیرد؟
اگر زن پیش از طلاق، مهریه را ببخشد یا در عقدنامه شرطی گذاشته شده باشد که مهریه را مطالبه نکند، یا دادگاه دریافت مهریه را غیرموجه تشخیص دهد، مهریه‌ای به زن تعلق نمی‌گیرد.
اگر مهریه عندالاستطاعه باشد، زن چگونه باید آن را مطالبه کند؟
در مهریه عندالاستطاعه، زن باید ابتدا استطاعت مالی شوهر را ثابت کند تا دادگاه مرد را به پرداخت مهریه محکوم کند.
اگر زن خیانت کرده باشد، مهریه‌اش از بین می‌رود؟
در صورت اثبات خیانت زن در دادگاه، قاضی ممکن است تصمیم بگیرد که مهریه به زن تعلق نگیرد. اما اثبات این موضوع نیازمند مدارک قطعی است.
مهریه‌ای که هنگام عقد مشخص نشده، چگونه تعیین می‌شود؟
اگر هنگام عقد مهریه تعیین نشده باشد، طبق قانون، «مهرالمثل» براساس شأن زن و عرف جامعه تعیین و به زن تعلق می‌گیرد.
آیا بعد از طلاق هم زن می‌تواند مهریه‌اش را مطالبه کند؟
بله، مهریه حق مالی زن است و حتی بعد از اجرای صیغه طلاق نیز تا زمانی که ساقط یا بخشیده نشده باشد، زن می‌تواند آن را از شوهر مطالبه کند.
عدل ایرانیان
دسترسی سریع
تمامی حقوق مادی و معنوی وبسایت متعلق به عدل ایرانیان می باشد.
