شرایط گرفتن مهریه طبق قانون جدید | موسسه حقوقی عدل ایرانیان
پس از جاری شدن عقد، زوجین حقوق و تکالیفی پیدا می‌کنند که یکی از مهم‌ترین حقوق زنان، حق مطالبه مهریه است. بر اساس قانون جدید، شرایط گرفتن مهریه طبق قانون جدید به گونه‌ای تعیین شده که هم از حقوق زن محافظت کند و هم بار مشکلات بی‌دلیل بر دوش مرد قرار نگیرد. این قانون به منظور تنظیم بهتر پرداخت مهریه وضع شده و تلاش می‌کند تا مسائل پرچالش مرتبط با مهریه را کاهش دهد. مطالبه مهریه و پرداخت آن همواره یکی از موضوعات حساس و گاهی پیچیده در زندگی مشترک بوده است که ممکن است باعث اختلاف و تنش میان زوجین شود. به همین دلیل، شناخت دقیق شرایط گرفتن مهریه طبق قانون جدید اهمیت بسیار بالایی دارد تا هر دو طرف بتوانند حقوق خود را به درستی پیگیری کنند و از مشکلات احتمالی جلوگیری شود. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر نکات کلیدی و شرایط گرفتن مهریه طبق قانون جدید می‌پردازیم تا راهنمایی کامل و کاربردی در این زمینه در اختیار شما قرار گیرد.
همچنین بخوانید: بهترین وکیل مهریه در تهران
دادخواست اعسار در مهریه چیست؟
دادخواست اعسار در مهریه به معنای تقاضای مرد از دادگاه است که به دلیل ناتوانی مالی، قادر نیست مهریه را به صورت یکجا پرداخت کند و درخواست می‌کند پرداخت مهریه به صورت اقساطی انجام شود. در این دادخواست، مرد باید مدارک و مستنداتی ارائه دهد که نشان دهد توانایی مالی لازم برای پرداخت یکجا مهریه را ندارد. اگر دادگاه پس از بررسی مدارک، این ناتوانی مالی را احراز کند، با اعطای اجازه پرداخت اقساطی مهریه موافقت می‌کند.
این اقدام برای جلوگیری از فشارهای مالی شدید بر مرد و در عین حال حفظ حق زن در دریافت مهریه است. دادخواست اعسار در واقع تسهیلاتی را برای پرداخت مهریه فراهم می‌کند تا مرد بتواند بدون گرفتار شدن در مشکلات شدید مالی، به تدریج مهریه را بپردازد و زن نیز حقوق قانونی خود را دریافت کند. به طور خلاصه، دادخواست اعسار مهریه فرصتی است برای مردانی که توان پرداخت مهریه به صورت یکجا را ندارند، تا از طریق پرداخت قسطی، تکلیف مالی خود را به طور قانونی انجام دهند.
زمان پایه‌گذاری قانون جدید مهریه و تبصره‌های مهم آن
مطابق قوانین مصوب پیش از سال ۱۳۹۱، مرد موظف بود هر زمان که زن مهریه خود را مطالبه می‌کرد، مبلغ کل مهریه مندرج در عقدنامه را به طور کامل بپردازد. در صورتی که مرد توان پرداخت تمام یا بخشی از مهریه را نداشت، زن می‌توانست با درخواست خود، حکم جلب مرد را از دادگاه دریافت کند و این امر منجر به زندانی شدن مرد می‌شد. این روند، مشکلات و پیامدهای زیادی برای مردان به همراه داشت و باعث ایجاد چالش‌های خانوادگی و اجتماعی گسترده‌ای شد. به همین دلیل در قانون جدید مهریه، که در سال ۱۴۰۱ با اضافه شدن دو تبصره به ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی پایه‌گذاری شد، اصلاحات مهمی صورت گرفت تا شرایط گرفتن مهریه طبق قانون جدید به شکل عادلانه‌تر و متوازن‌تری تعیین شود.
تبصره اول: محاسبه مهریه بر اساس شاخص قیمت سالانه
براساس قانون جدید مهریه، اگر مهریه به صورت وجه نقد باشد، مبلغ آن باید با توجه به شاخص قیمت سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌شود، نسبت به زمان عقد محاسبه و پرداخت شود. این تبصره باعث می‌شود مهریه متناسب با تورم و تغییرات اقتصادی ارزش واقعی خود را حفظ کند.
تبصره دوم: نحوه اجرای حکم محکومیت مالی
طبق قانون جدید، مبالغ مهریه بیشتر از ۱۱۰ سکه شامل حکم جلب و زندان نمی‌شوند. اما اگر مرد از پرداخت مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه امتناع کند، زن می‌تواند درخواست صدور حکم جلب کند. این نکته به منظور کاهش آسیب‌های اجتماعی و مشکلات ناشی از زندانی شدن مردان به قانون اضافه شده است. یک تصور اشتباه رایج این است که مردان تنها موظف به پرداخت ۱۱۰ سکه هستند و مبالغ بالاتر را لازم نیست بپردازند، در حالی که این‌گونه نیست. تنها نحوه اجرای حکم پرداخت مهریه تغییر کرده و مرد موظف به پرداخت کل مبلغ مهریه است، اما برای مبالغ بیش از ۱۱۰ سکه دیگر حکم زندان صادر نمی‌شود.
همچنین بخوانید: بهترین روش طلاق فوری از طرف زن
امکان توقیف اموال مرد بابت مهریه طبق قانون جدید
طبق شرایط گرفتن مهریه طبق قانون جدید، مردی که توانایی مالی پرداخت مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه را به صورت یکجا دارد، موظف است این مبلغ را به طور کامل پرداخت کند. در غیر این صورت، می‌تواند با ارائه درخواست اعسار به دادگاه، تقاضای تقسیط مهریه را مطرح کند تا پرداخت به صورت قسطی انجام شود. در صورتی که مرد اقدامی در این زمینه انجام ندهد، زن می‌تواند برای او حکم جلب صادر کند.
اما مطالبه مهریه به مبلغ بیش از ۱۱۰ سکه تنها در صورتی امکان‌پذیر است که مرد توانایی مالی لازم را داشته باشد و در این حالت نمی‌توان برای او حکم جلب صادر کرد.یکی از نکات مهم قانون جدید مهریه این است که اگر مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد و مرد دارای اموالی به نام خود باشد، زن می‌تواند اموال مرد را به میزان مهریه توقیف کند. این امکان توقیف اموال به زن اجازه می‌دهد تا حق خود را از طریق مصادره اموال مرد پیگیری کند. در صورتی که مرد هیچ مالی برای توقیف نداشته باشد، زن می‌تواند به میزان مهریه حکم جلب صادر کند و این موضوع با رعایت شرایط قانونی امکان‌پذیر است.
همچنین بخوانید: شرایط صیغه موقت
مهلت پرداخت مهریه و شرایط قانونی آن طبق قانون جدید
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های مردان درباره شرایط گرفتن مهریه طبق قانون جدید، مهلت پرداخت مهریه یا اقساط آن است. طبق قانون مهریه جدید، وقتی زن برای دریافت مهریه دادخواست تنظیم و به دادگاه مراجعه می‌کند، اجرائیه‌ای برای مرد صادر و ارسال می‌شود. در این وضعیت، مرد موظف است تمام مبلغ مهریه یا بخشی از آن را به صورت فوری پرداخت کند، مگر اینکه ثابت کند توان مالی پرداخت را ندارد.
اگر مرد توان پرداخت فوری مهریه را نداشته باشد، یک ماه فرصت دارد تا درخواست اعسار خود را به دادگاه ارائه دهد. در صورت عدم ارائه درخواست اعسار در این بازه زمانی، حکم جلب مرد صادر خواهد شد. در خصوص پرداخت اقساط مهریه نیز، مرد موظف است هر قسط را در موعد مقرر پرداخت کند. تأخیر در پرداخت هر قسط، موجب تعیین جریمه متناسب با مبلغ قسط خواهد شد. همچنین اگر مرد از پرداخت دو یا سه قسط متوالی امتناع ورزد، زن می‌تواند از طریق دادگاه برای او حکم جلب درخواست کند.با دانستن این نکات، شرایط گرفتن مهریه طبق قانون جدید برای هر دو طرف روشن‌تر و قابل پیگیری‌تر خواهد بود.
همچنین بخوانید: وکیل انحصار وراثت
تکلیف مهریه پس از فوت شوهر طبق قانون جدید
یکی از باورهای نادرست درباره مهریه این است که پس از فوت همسر، مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد و تنها سهم الارث برای زن قابل مطالبه است. اما بر اساس شرایط گرفتن مهریه طبق قانون جدید، مهریه همچنان برای زن محفوظ است و می‌توان آن را از محل ارث باقی‌مانده از مرد مطالبه کرد. مطابق قانون جدید مهریه، اگر مرد فوت کند، زن حق دارد مهریه خود را از ارث متوفی دریافت کند. همچنین مهریه در دسته دیون ممتاز متوفی قرار می‌گیرد، به این معنی که پرداخت آن اولویت دارد و باید قبل از تقسیم ارث بین وراث تسویه شود. بنابراین، مهریه بعد از فوت شوهر یکی از حقوق مسلم زن است و اجرای آن طبق قانون جدید با اولویت انجام می‌شود، تا حقی از زن ضایع نگردد.
قانون مهریه در صورت طلاق و شرایط گرفتن مهریه طبق قانون جدید
براساس قوانین جاری، پرداخت مهریه بعد از عقد و جاری شدن عقد لازم‌الاجراست. اما در صورت طلاق در دوران عقد و پیش از انجام نزدیکی، تنها نیمی از مهریه قابل مطالبه خواهد بود. در مقابل، اگر نزدیکی صورت گرفته باشد، زن حق دارد کل مهریه را درخواست کند. تنها استثنا در این زمینه زمانی است که مرد مبتلا به عنن باشد، یعنی ناتوانی جنسی برای انجام آمیزش داشته باشد؛ در این حالت مرد موظف است تمام مهریه را بپردازد. برای بررسی دقیق‌تر این موارد و احقاق حقوق خود، مشورت با یک وکیل متخصص طلاق توصیه می‌شود.
حق حبس در قانون جدید مهریه و شرایط گرفتن مهریه طبق قانون جدید
یکی از مهم‌ترین نکات در قانون جدید مهریه، حق حبس است. طبق این قانون، زن تا قبل از اولین نزدیکی با شوهر می‌تواند از تمکین امتناع کند تا مهریه خود را به طور کامل دریافت نماید. البته استفاده از این حق منوط به این است که مهریه عندالمطالبه باشد. ممکن است تصور شود که در این شرایط نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد، اما باید بدانید که پیش از اولین نزدیکی، عدم تمکین باعث از بین رفتن حق نفقه نمی‌شود و مرد همچنان موظف به پرداخت نفقه است. اگر نزدیکی به اختیار زن صورت گیرد، دیگر حق حبس برای امتناع از تمکین وجود ندارد، اما زن همچنان می‌تواند هر زمان که بخواهد مهریه خود را مطالبه کند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره الزام به تمکین، می‌توانید به منابع معتبر حقوقی مراجعه نمایید.
همچنین بخوانید: بهترین وکیل مهریه در تهران
جمع‌بندی
مهریه حق قانونی و مسلم زن است که به واسطه عقد نکاح به او تعلق می‌گیرد. با توجه به تحولات اجتماعی و اقتصادی، قوانین مهریه نیز به‌روزرسانی شده‌اند تا شرایط گرفتن مهریه طبق قانون جدید متناسب با واقعیت‌های امروز باشد. تغییرات قانونی کمک کرده است تا حقوق زن و مرد در پرداخت و دریافت مهریه بهتر تنظیم شود و از بروز مشکلات غیرضروری جلوگیری گردد. در صورتی که در فرآیند مطالبه یا پرداخت مهریه به مشکل برخوردید، توصیه می‌شود از مشاوره‌های تخصصی وکلای مجرب بهره‌مند شوید. گروه وکلای فراز با ارائه مشاوره حقوقی و تعیین حق‌الوکاله مناسب، شما را در کوتاه‌ترین زمان به نتیجه مطلوب می‌رساند. برای اطلاعات بیشتر و دریافت راهنمایی، با شماره‌های موجود در سایت تماس حاصل فرمایید.
سوال متداول
شرایط گرفتن مهریه طبق قانون جدید چیست؟
طبق قانون جدید، زن می‌تواند مهریه را مطالبه کند، اما اجرای حکم جلب برای مهریه بیش از ۱۱۰ سکه فقط در صورت استطاعت مالی مرد امکان‌پذیر است.
آیا برای مهریه بیشتر از ۱۱۰ سکه مرد زندانی می‌شود؟
خیر، تنها تا ۱۱۰ سکه امکان صدور حکم جلب وجود دارد، اما برای مبالغ بیشتر، زن باید ثابت کند مرد استطاعت مالی دارد.
آیا مرد می‌تواند مهریه را قسطی پرداخت کند؟
بله، مرد می‌تواند با درخواست اعسار، پرداخت مهریه را قسطی کند و دادگاه نیز این درخواست را بررسی می‌کند.
مهلت پرداخت مهریه چقدر است؟
بعد از دریافت اجرائیه، مرد باید مهریه را فوراً پرداخت کند یا در صورت ناتوانی، ظرف یک ماه درخواست اعسار بدهد.
در صورت طلاق چه مقدار از مهریه به زن تعلق می‌گیرد؟
اگر طلاق قبل از نزدیکی باشد، زن نصف مهریه را می‌تواند دریافت کند؛ در غیر این صورت، کل مهریه را.
حق حبس چیست و چگونه اعمال می‌شود؟
حق حبس یعنی زن تا قبل از نزدیکی می‌تواند از تمکین امتناع کند تا مهریه‌اش را کامل دریافت کند، البته مهریه باید عندالمطالبه باشد.
آیا مرد موظف به پرداخت نفقه قبل از نزدیکی است؟
بله، حتی اگر زن از تمکین خودداری کند، نفقه همچنان به زن تعلق دارد.
مهریه بعد از فوت شوهر چگونه پرداخت می‌شود؟
مهریه از محل ارث شوهر پرداخت می‌شود و جزو دیون ممتاز محسوب می‌گردد.
آیا زن می‌تواند اموال مرد را بابت مهریه توقیف کند؟
بله، زن می‌تواند اموال مرد را به میزان مهریه توقیف کند حتی اگر مبلغ مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد.
اگر مرد توانایی مالی پرداخت مهریه را نداشته باشد، زن چه کاری می‌تواند انجام دهد؟
زن می‌تواند درخواست اعسار مرد را قبول کند و پرداخت مهریه به صورت قسطی انجام شود یا در صورت امتناع، از طریق دادگاه اقدام کند.
عدل ایرانیان
دسترسی سریع
تمامی حقوق مادی و معنوی وبسایت متعلق به عدل ایرانیان می باشد.
