سد معبر و نحوه شکایت از سد معبرکننده

 سد معبر : معنای لغوی سد، مانع است و سد معبر به این مورد اشاره دارد که مانع یا موانعی بر سر راه عبور و مرور افراد قرار گرفته و مسدود کردن معابر عمومی‌ را به دنبال داشته باشد.به همین ترتیب، یکی از مواردی که قانون گذار هم در قوانین مجازات اسلامی و هم قانون شهرداری و آیین نامه های دیگر، بر آن تاکید داشته است، سدمعبر پارکینگ به سبب دستفروشان و مغازه داران و اشخاص دیگر است.
بنابراین به دلیل رواج مواردی همچون سدمعبر مقابل بیمارستان، پارکینگ و … توصیه می شود که افراد نسبت به قانون سدمعبر و نحوه شکایت از آن اطلاعات کافی داشته باشند. 

قوانین مربوط به سد معبر و مزاحمت شامل چه مواردی است؟

با استناد به ماده ۵۵ قانون شهرداری که در مورد وظایف این نهاد تصویب شده است می‌توان گفت، در تبصره 1 و 14 این ماده، از سدمعبر و نحوه رفع و مقابله با آن صحبت شده است. علاوه بر این، قانون مجازات اسلامی جدید در بعضی از مواد خود سدمعبری که منجر به مزاحمت و خسارت شود را جرم به حساب آورده است. از موارد فوق اینگونه برداشت می‌شود که قانون جداگانه و اختصاصی در مورد سد معبر و مزاحمت های ناشی از آن مورد تصویب قرار نگرفته است. بنابراین می‌توان بر حسب مورد قانون شهرداری و قانون مجازات را قانون سدمعبر و خسارت های ناشی از آن به شمار آورد. 

قوانین مربوط به سد معبر پارکینگ

سد معبر پارکینگ به این صورت است که شخص، خودرو و یا هر وسیله نقلیه ای را در مقابل پارکینگ ملک یا مجتمع اداری و تجاری و … پارک کند.

لذا در شرایطی که افراد با این مساله روبرو شوند، در اکثر مواقع به دنبال راه حل حقوقی و روش قانونی برای درخواست رفع سدمعبر پارکینگ بوده و متقاضی تنظیم شکایت کیفری یا ثبت دادخواست حقوقی هستند. 

بنابراین پیرامون سد معبر پارکینگ توسط خودرویی دیگر، می بایست به ماده ۱۶۳ آیین نامه راهنمایی و رانندگی استناد نمود که بر اساس آن سد معبر مکان های عمومی زیر، ممنوع است‌:

1) پیاده روها و گذرگاه پیاده

2) مقابل ورودی خیابان‌ ها و جاده‌ ها و کوچه‌ ها یا ورودی و خروجی اتومبیل روی ساختمان ها و…

با در نظر داشتن ماده 515 قانون مجازات نیز می‌توان گفت:

“هرگاه سد معبر جلو مغازه یا توقف اتومبیل در مقابل منزل و مواردی از این دست، به صورت عرف و عادت شده باشد، قراردهنده کالا یا متوقف کننده اتومبیل، در صورت مواردی همچون عدم منع قانونی و عریض بودن معبر و عدم ایجاد مزاحمت برای سایر عابران، ضامن زیان های وارده نخواهد بود.” 

انواع سد معبر و مصادیق قانونی آن 

بر اساس قوانین شهری، سد معبر به هر اقدامی گفته می‌شود که موجب اشغال پیاده‌روها و معابر عمومی شده و مانع تردد شهروندان گردد. این تخلف شامل موارد زیر است: 

سد معبر توسط صنوف:

 برخی مغازه‌داران با قرار دادن کالاها و اجناس در مقابل مغازه‌های خود، پیاده‌روها را اشغال کرده و علاوه بر ایجاد اختلال در رفت‌وآمد عابران، نمای بصری شهر را نیز نازیبا می‌کنند. 

وانت‌بارهای دوره‌گرد و ثابت:

 حضور وانت‌بارها در خیابان‌ها، به‌ویژه در محل‌هایی که برای توقف مناسب نیست، باعث ایجاد ترافیک و سد معبر می‌شود. 

دست‌فروشی:

 دست‌فروشان با اشغال پیاده‌روها، ضمن ایجاد مشکل برای تردد شهروندان، می‌توانند در برخی موارد موجب بی‌نظمی و آشفتگی شهری شوند. 

کارتن‌خواب‌ها:

 اسکان کارتن‌خواب‌ها در معابر عمومی نه‌تنها منظر شهری را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه مشکلات اجتماعی و بهداشتی متعددی را نیز در پی دارد. 

برپایی چادر در پارک‌ها و معابر:

 نصب چادر در اماکن عمومی بدون مجوز می‌تواند باعث اشغال فضای عمومی و محدود شدن دسترسی شهروندان به این فضاها شود. 

نصب پلاکارد و پارچه‌نوشته‌های غیرمجاز:

 نصب بنرها و پلاکاردهای تبلیغاتی به‌صورت افقی در سطح معابر، به‌ویژه بدون دریافت مجوز قانونی، می‌تواند به آشفتگی بصری شهر منجر شود. 

توقف یا پارک نامناسب وسایل نقلیه:

 پارک خودرو در مکان‌های نامناسب، به‌ویژه در کوچه‌ها و خیابان‌هایی که عرض کمی دارند، باعث مسدود شدن مسیر، ایجاد سد معبر و اتلاف وقت دیگران می‌شود. 

ریختن مصالح ساختمانی در مسیر عمومی:

 نگهداری یا تخلیه نخاله‌های ساختمانی و آهن‌آلات در معابر عمومی، به‌خصوص هنگام ساخت‌وساز یا تعمیرات، نه‌تنها عبور و مرور را مختل می‌کند بلکه می‌تواند خطرات ایمنی نیز به همراه داشته باشد. 

روش های رفع سدمعبر پارکینگ

براساس قوانین ذکر شده در بالا سدمعبر پارکینگ، ممنوع می باشد و شخص می‌تواند در راستای درخواست رفع آن، برحسب شرایط و مورد، بوسیله یکی از اقدامات زیر مشکل سد معبر پارکینگ خود را رفع نماید:

• اگر سد معبر پارکینگ توسط یک خودرو انجام شده است، شخص می تواند این مساله را به پلیس 110 گزارش دهد تا از طریق پلاک خودرو، با مالک آن تماس گرفته شود و دستور جابجایی ماشین را به او بدهد و در صورت خودداری راننده یا مالک، نسبت به ارسال جرثقیل برای انتقال خودرو به پارکینگ اقدام نماید. همچنین پلیس راهنمایی و رانندگی نیز می تواند، با حضور در صحنه خودرو را جریمه کرده و دستور انتقال آن را به پارکینگ بدهد.
• در شرایطی که سدمعبر پارکینگ توسط دستفروشان و یا هر مانع دیگری بجز خودرو باشد و یا اینکه توسط خودرو باشد اما اقدامات ذکر شده در بالا، تاثیری در رفع مشکل سدمعبر پارکینگ نداشته باشند، شخص می تواند نسبت به شرایط، پیش آمده به شهرداری اطلاع داده و یا دعوای حقوقی یا کیفری مزاحمت و یا ممانعت از حق را با ثبت شکواییه یا دادخواست توسط دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، تنظیم نموده و خواستار صدور حکم در این مورد شود.

نحوه شکایت از سد معبر به چه صورت است؟

این اقدام می تواند به صورت ثبت شکواییه و دادخواست با عناوینی نظیر مزاحمت و یا ممانعت از حق کیفری و حقوقی انجام گیرد که در ادامه به مراحل و نحوه انجام آن اشاره شده است.

به منظور ثبت شکواییه یا دادخواست مزاحمت و یا ممانعت از حق، شخص می‌بایست دادخواست یا شکواییه خود را با دریافت مشاوره از یک وکیل مجرب و یا نمونه دادخواست های موجود، تنظیم و ذخیره نماید. سپس، با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و پرداخت هزینه دادرسی، نسبت به تقاضای ثبت و ارسال شکواییه یا دادخواست خود به مراجع رسیدگی به سد معبر اقدام نماید.

نکته حائز اهمیت اینکه ثبت شکواییه و دادخواست، مستلزم دارا بودن حساب کاربری در سامانه ابلاغ است. لذا چنانچه متقاضی طرح دعوا در مورد سد معبر هستید و دارای حساب کاربری نیستید، می توانید در مراجعه حضوری به دفاتر خدمات قضایی یا از طریق مراجعه به سایت adliran.ir بخش احراز هویت برخط، برای تشکیل این حساب کاربری، اقدام نمایید. 

شماره های گزارش سد معبر

ممکن است افرادی نسبت به شکایت یا پیگیری قانونی سد معبر در دادگاه تمایلی نداشته باشند و به دنبال شماره تماسی جهت گزارش دهی و درخواست رفع سدمعبر به صورت تلفنی باشند.بنابراین در مواردی که سد معبر، توسط خودرو های رانندگی انجام گرفته باشد، شماره درخواست رفع سدمعبر و شکایت تلفنی از آن، 110 است.توجه داشته باشید شماره 218 متعلق به راهنمایی و رانندگی نیست و افراد نمی‌توانند به این طریق، درخواست رفع سدمعبر داشته باشند. همچنین در مواردی که سد معبر، توسط خودرو های رانندگی انجام نگرفته و مغازه داران و سوپرمارکت ها و دستفروشان به هر دلیلی منجر به سد معبر شوند، شخص می‌تواند با شماره تماس های 137 و 1888 نسبت به ثبت گزارش و شکایت تلفنی اقدام نماید. در نظر داشته باشید، در این موارد نیز در صورت ایجاد خسارت به سبب سد معبر یا مزاحمت و ممانعت از حق، می توان با تماس با شماره 110 و کلانتری جهت ارسال مامور سد معبراقدام نمود.

درخواست رفع سد معبر به چه صورت است؟

همانطور که در سرفصل های پیشین به نحوه درخواست رفع سدمعبر اشاره شد، در صورت وجود مزاحمت و ممانعت از حق حقوقی یا کیفری می توانید با ثبت دادخواست رفع سدمعبر اقدام نمایید.  برای این منظور متقاضیان می توانند با پلیس 110 تماس گرفته و یا با ثبت شکایت و درخواست رسیدگی در سامانه های گویا و تلفنی (137 و 1888) راه اندازی شده از طرف شهرداری، درخواست رفع سدمعبر نمایند. 

گزارش سد معبر شهرداری

با استناد به تبصره 6 ماده 96 قانون شهرداری می‌توان گفت:

اراضی، کوچه‌ های عمومی و میدان‌ ها و پیاده‌روها و خیابان‌ ها و به طور کلی، معابر و بستر رودخانه‌ ها و نهرها و مجاری فاضلاب شهرها و‌ باغ های عمومی و گورستان های عمومی و درخت های معابر عمومی قرار گرفته در محدوده هر شهر که مورد استفاده افراد است ملک عمومی محسوب شده و در مالکیت شهرداری است. به همین خاطر، می توان گزارش سد معبر را به شهرداری داد.در مورد پیگیری و نحوه گزارش سد معبر شهرداری، می بایست در نظر داشت که این امر می‌تواند با تماس با سامانه های تلفنی 137 و 1888 انجام گرفته و یا شخص، به صورت حضوری به شهرداری مراجعه کرده تا شهرداری، توسط ماموران خود، وارد عمل شده و اقدام به رفع سد معبر نماید.مستند قانونی در این مورد که مبارزه با سد معبر و رفع آن، راسا در حوزه وظایف شهرداری قرار دارد، ماده 55 قانون شهرداری که پیرامون وظایف شهرداری، تعیین تکلیف نموده و تبصره 1 آن ‌اشد. 

وظایف واحد سد معبر شهرداری

 
واحد سد معبر در شهرداری به‌عنوان بخشی ویژه، مسئولیت نظارت و مدیریت تخلفات مربوط به اشغال معابر عمومی را بر عهده دارد. وظایف اصلی این واحد شامل موارد زیر است:
 
نظارت و برخورد با تخلفات:
این واحد موظف است به‌صورت مستمر معابر عمومی را رصد کرده و با هرگونه اشغال غیرمجاز که موجب ایجاد سد معبر شود، برخورد قانونی کند.

صدور و بررسی مجوزها:
در موارد خاص، برخی از اشغال‌های موقت معابر (مانند فعالیت‌های عمرانی) نیاز به مجوز دارند. واحد سد معبر مسئول بررسی درخواست‌ها و صدور مجوزهای قانونی برای این موارد است.

اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی عمومی:
این واحد باید از طریق رسانه‌ها، تابلوهای هشداردهنده و سایر روش‌های ارتباطی، شهروندان را نسبت به قوانین مربوط به سد معبر و عواقب تخلفات آن آگاه کند.

هماهنگی با سایر نهادها:
برای اجرای بهتر قوانین، واحد سد معبر با سایر بخش‌های شهرداری، پلیس راهور، نیروی انتظامی و نهادهای خدمات شهری همکاری دارد.

حل اختلافات و رسیدگی به شکایات:
شهروندان می‌توانند تخلفات مربوط به سد معبر را گزارش کنند. این واحد مسئول بررسی شکایات، پیگیری آن‌ها و اتخاذ تصمیمات لازم برای رفع مشکلات است.

بررسی و اجرای تدابیر امنیتی:
در شرایطی که انسداد معابر می‌تواند باعث ایجاد خطرات ایمنی شود، این واحد باید تدابیر لازم را برای حفظ امنیت عمومی اتخاذ کند، از جمله هماهنگی با پلیس و نیروهای امدادی.

تهیه گزارش‌های دوره‌ای:
واحد سد معبر گزارش‌های دوره‌ای درباره وضعیت تخلفات، اقدامات انجام‌شده و نتایج اجرایی را به مسئولان ذی‌ربط ارائه می‌دهد تا در برنامه‌ریزی‌های شهری مورد استفاده قرار گیرد.

برخورد با معضلات خاص شهری:
این واحد وظیفه دارد علاوه بر تخلفات تجاری و ترافیکی، مشکلاتی مانند اسکان کارتن‌خواب‌ها، ریختن نخاله‌های ساختمانی در معابر و نصب تبلیغات غیرمجاز را نیز بررسی و مدیریت کند.
 
واحد سد معبر شهرداری، با اجرای این وظایف، به حفظ نظم، زیباسازی محیط شهری و تسهیل تردد شهروندان کمک می‌کند و نقش مهمی در جلوگیری از بی‌نظمی‌های شهری ایفا می‌نماید.
 

حکم مجازات و جریمه سد معبر چیست؟

در مورد حکم مجازات و جریمه سد معبر می توان گفت این اقدام در مواردی می‌تواند جرم مزاحمت و ممانعت از حق و مصداق ماده 690 قانون مجازات اسلامی باشد. 

مجازات

بنابراین حکم مجازات آن از یک ماه تا یک سال حبس، رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق و یا اعاده وضع به حال سابق خواهد بود؛ با این وجود مطابق با قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، چنانچه ممانعت از حق و مزاحمت، نسبت به ملک اشخاص خصوصی باشد، مجازات حبس 15 روز تا 6 ماه پیش بینی شده است. همچنین اگر سد معبر، از مصادیق ممانعت از حق و مزاحمت حقوقی و مطروحه در مواد 159 و 160 قانون آیین دادرسی مدنی محسوب شود، حکم به رفع مزاحمت و ممانعت و در صورت ایجاد خسارت، جبران خسارت و اعاده وضع به حال پیشین، خواهد بود. در نظر داشته باشید جریمه سدمعبری که خودرو، توسط پلیس راهنمایی رانندگی حاضر در محل یا پس از تماس با 110 و گزارش دهی به پارکینگ منتقل شده، مطابق با نرخ مشخص برای تخلف از مقررات راهنمایی رانندگی پیش بینی شده و در صورت انتقال ماشین به پارکینگ، هزینه پارکینگ و پرداخت خلافی خودرو برای ترخیص خودرو از پارکینگ نیز مشمول آن خواهد شد. نکته حائز اهمیت اینکه، مطابق با ماده 515 قانون مجازات، جبران خسارت وارده به دنبال این موضوع، بر عهده شخصی است که مسئول شناخته شود.

سوالات متداول درباره سد معبر و پاسخ‌های حقوقی

سد معبر چه تخلفی محسوب می‌شود؟

 سد معبر طبق قوانین شهری و شهرداری یک تخلف محسوب شده و برهم‌زننده نظم عمومی و حقوق شهروندی است. این تخلف می‌تواند مشمول جریمه، جمع‌آوری اموال متخلفان و حتی پیگیری قانونی شود.
 

آیا دستفروشی در پیاده‌روها جرم است؟

 بله، دستفروشی بدون مجوز در معابر عمومی، به دلیل ایجاد سد معبر، تخلف محسوب می‌شود و شهرداری می‌تواند برای جمع‌آوری بساط آن‌ها اقدام کند. البته برخی شهرداری‌ها مکان‌های مشخصی را برای فعالیت دستفروشان در نظر می‌گیرند.
 

آیا ریختن نخاله ساختمانی در خیابان سد معبر محسوب می‌شود؟

 بله، ریختن مصالح ساختمانی، نخاله و ضایعات در معابر عمومی، پیاده‌روها و کوچه‌ها تخلف است و می‌تواند منجر به جریمه و الزام به پاک‌سازی محل توسط شهرداری شود.
 

مغازه‌داران تا چه حد مجازند اجناس خود را در بیرون مغازه قرار دهند؟

 طبق قانون، هیچ مغازه‌داری حق ندارد اجناس خود را در معابر عمومی، پیاده‌روها یا خیابان‌ها قرار دهد. در صورت مشاهده، شهرداری می‌تواند اخطار دهد و در صورت تکرار، اجناس را ضبط کند.
 

پارک خودرو در مقابل درب منازل دیگران یا معابر باریک تخلف است؟

 بله، پارک خودرو در مکان‌هایی که باعث ایجاد سد معبر و مزاحمت برای دیگران می‌شود، یک تخلف است و پلیس راهنمایی و رانندگی می‌تواند نسبت به جریمه یا انتقال خودرو اقدام کند.
 

نصب بنرهای تبلیغاتی در معابر عمومی بدون مجوز چه عواقبی دارد؟

 نصب هرگونه بنر، پلاکارد یا پارچه‌نوشته تبلیغاتی بدون اخذ مجوز از شهرداری غیرقانونی است و شهرداری می‌تواند آن‌ها را جمع‌آوری کرده و متخلف را جریمه کند.
 

آیا کارتن‌خوابی در خیابان‌ها و پارک‌ها مصداق سد معبر است؟

 بله، حضور کارتن‌خواب‌ها در معابر عمومی علاوه بر سد معبر، یک معضل اجتماعی نیز محسوب می‌شود. شهرداری و سازمان‌های حمایتی موظف به ساماندهی این افراد هستند.
 

آیا شهرداری می‌تواند اموال افراد متخلف را بدون اطلاع قبلی جمع‌آوری کند؟

 شهرداری معمولاً ابتدا اخطار می‌دهد و در صورت بی‌توجهی، اقدام به جمع‌آوری اموال می‌کند. اما در مواردی که تخلف مشهود و مستمر باشد، شهرداری می‌تواند بدون اخطار قبلی اقدام کند.
 

چگونه می‌توان تخلفات سد معبر را به شهرداری گزارش داد؟

 شهروندان می‌توانند از طریق سامانه 137 شهرداری، مراجعه حضوری یا استفاده از اپلیکیشن‌های شهری، تخلفات سد معبر را گزارش دهند.
 

آیا امکان شکایت از شهرداری در صورت جمع‌آوری اموال وجود دارد؟

 در صورتی که اموال شما بدون دلیل قانونی و بدون اخطار قبلی جمع‌آوری شده باشد، می‌توانید از طریق مراجع قضایی یا دیوان عدالت اداری، نسبت به اقدام شهرداری اعتراض و شکایت کنید.
 

نتیجه گیری

همانطور که در مقاله پیش رو به تفصیل توضیح داده شد قانون سدمعبر، همان قانون مجازات و قانون شهرداری است و شیوه شکایت از آن، با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و برحسب مورد ثبت شکواییه و دادخواست این موضوعات انجام خواهد گرفت.