حق حضانت فرزند پس از طلاق | قوانین و شرایط تغییر حضانت و نکات مهم

مقدمه

پس از وقوع طلاق، مسأله حضانت فرزند به یکی از موضوعات بحرانی و در عین حال پیچیده حقوق خانواده تبدیل می‌شود. تعیین حضانت نه تنها مسئله‌ای حقوقی است بلکه از منظر اجتماعی و روانشناسی نیز اهمیت فراوانی دارد. قوانین ایران، بر مبنای اصول شرعی و مصالحه کودک، مقررات دقیقی را برای تعیین حضانت فرزند پس از طلاق در نظر گرفته‌اند. از جمله مهم‌ترین مواد قانونی در این زمینه می‌توان به ماده ۱۱۶۹، ۱۱۷۰، ۱۱۷۳ و ۱۱۷۴ قانون مدنی اشاره کرد که در ادامه به تفصیل مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

جهت دریافت مشاوره حقوقی درباره حق حضانت فرزند و تغییر آن، می‌توانید با کارشناسان تیم حقوقی عدل ایرانیان به شماره 02147783 تماس بگیرید. 

تعریف حضانت در قانون ایران

حضانت در نظام حقوقی ایران به معنای نگهداری، تربیت و مراقبت از کودک است. این مسئولیت شامل تصمیم‌گیری‌های تحصیلی، بهداشتی، تربیتی و حتی اجتماعی کودک می‌شود. حضانت فرزند پس از طلاق، طبق قانون مدنی، به گونه‌ای تنظیم می‌شود که در نظر گرفتن مصلحت و منافع کودک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به عبارت دیگر، هرگونه تصمیم‌گیری درباره حضانت باید با رعایت اصل «مصلحت کودک» صورت پذیرد.

اصول و مبانی حضانت

اصول تعیین حضانت بر اساس قوانین ایران شامل موارد زیر است:

• مصلحت کودک: اولویت اصلی در تعیین حضانت، رفاه، امنیت و رشد سالم کودک است.
• سن کودک: قوانین حضانت به صورت سنی تنظیم شده است؛ به‌طوری‌که تا سن مشخصی (معمولاً هفت سالگی) حضانت به مادر و پس از آن به پدر واگذار می‌شود، مگر در موارد خاص.
• توانمندی‌های والدین: توانایی‌های مالی، عاطفی و تربیتی والدین در ارائه محیط مناسب برای کودک در نظر گرفته می‌شود.
• توافق والدین: در مواردی که والدین به تفاهم برسند، توافق حضانت مورد تأیید دادگاه قرار می‌گیرد؛ اما این توافق نباید مغایر با منافع و مصلحت کودک باشد.

قوانین حضانت فرزند پس از طلاق

ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی

طبق ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی ایران، حضانت فرزند تا سن هفت سالگی به‌طور اصولی بر عهده مادر قرار دارد. این ماده با تأکید بر حساسیت‌های مربوط به تربیت و نگهداری کودک، حضانت را به مادر نسبت می‌دهد تا در سال‌های اولیه زندگی کودک، او در محیطی گرم و عاشقانه و پرمهر رشد کند. پس از گذشت این دوره، مسئولیت حضانت به پدر منتقل می‌شود؛ اگرچه در موارد بروز اختلاف و در صورت وجود شرایط خاص، دادگاه می‌تواند با رعایت مصلحت کودک تصمیمات متفاوتی اتخاذ نماید.

ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی

بر اساس ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی، در صورتی که مادر در دوران حضانت فرزند مجدداً ازدواج کند، حق حضانت از او سلب شده و حضانت به پدر منتقل می‌شود؛ مگر در مواردی که دادگاه با استناد به مصلحت کودک و شرایط خاص، تصمیم دیگری اتخاذ کند. این ماده با هدف تضمین ثبات و جلوگیری از هرگونه تغییرات ناگهانی در زندگی کودک تدوین شده است.

ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی

ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی به مواردی اشاره می‌کند که در صورت اثبات عدم صلاحیت والدین از نظر اخلاقی، روانی یا اجتماعی، دادگاه می‌تواند حضانت را از والد مربوطه سلب کرده و به فرد دیگر (والد دیگر یا حتی شخص ثالثی مانند قیم قانونی) واگذار کند. از جمله مواردی که ممکن است منجر به سلب حضانت شود می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• اعتیاد به مواد مخدر، الکل یا قمار: در صورت اثبات اعتیاد و عدم توانایی والد در تأمین نیازهای عاطفی و تربیتی کودک.
• سوءرفتار یا آزار جسمی و روانی: هرگونه رفتار خلاف اخلاقی که سلامت جسمی یا روانی کودک را به خطر اندازد.
• بیماری‌های روانی شدید: ابتلا به بیماری‌های روانی که مانع از توانایی والد در نگهداری و تربیت کودک شود.
• سوءاستفاده یا اجبار کودک به فعالیت‌های خلاف اخلاق: در صورتی که والد درگیر اعمال ناشایست و یا رفتارهایی گردد که به منافع کودک لطمه وارد کند.

ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی

این ماده بر حق ملاقات والدین با فرزندان تأکید می‌کند. به موجب ماده ۱۱۷۴، حتی والدینی که حضانت فرزند را بر عهده ندارند، حق ملاقات با فرزند خود را دارند. در صورتی که والدین در یک منزل سکونت نداشته باشند یا اختلافی در این زمینه وجود داشته باشد، دادگاه خانواده با استناد به مصلحت کودک، شرایط ملاقات را تعیین می‌کند.

شرایط خاص در تعیین حضانت

مصلحت کودک به عنوان اصلی‌ترین معیار

در تعیین حضانت فرزند پس از طلاق، مصلحت و منافع کودک اولین و اصلی‌ترین معیار است. دادگاه خانواده در بررسی شرایط، به جنبه‌های مختلفی از جمله وضعیت روانی، جسمی، تربیتی، مالی و اجتماعی والدین توجه ویژه‌ای دارد. از جمله نکاتی که در تعیین حضانت در نظر گرفته می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سلامت جسمی و روانی کودک: سلامت و رفاه جسمی و روانی کودک باید در محیط زندگی او تأمین شود.
• توانمندی‌های عاطفی والدین: والدینی که بتوانند به نیازهای عاطفی و تربیتی کودک پاسخ دهند، در اولویت قرار دارند.
• شرایط اقتصادی و اجتماعی: توانایی مالی والدین در تأمین هزینه‌های تحصیلی، بهداشتی و روزمره کودک از دیگر موارد مهم است.
• ثبات خانواده: ثبات و انسجام محیط خانوادگی پس از طلاق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

تأثیر سن کودک در تعیین حضانت

یکی از مبانی تعیین حضانت در قوانین ایران، سن کودک است. طبق مقررات، تا سن هفت سالگی حضانت به مادر واگذار می‌شود؛ اما پس از این دوره و تا رسیدن به سن بلوغ (۹ سال کامل قمری برای دختران و ۱۵ سال کامل قمری برای پسران)، حضانت به پدر منتقل می‌گردد. این تنظیم سنی به‌گونه‌ای طراحی شده است که در سال‌های اولیه زندگی کودک، از مهربانی و حساسیت مادر بهره‌مند شود و پس از آن، با رشد فکری و اجتماعی کودک، مسئولیت حضانت به پدر واگذار شود.

اگر در مورد قوانین حضانت فرزند سؤالی دارید، کارشناسان تیم حقوقی عدل ایرانیان آماده پاسخگویی به شما هستند. با شماره 02147783 تماس بگیرید.

موارد سلب حضانت از والدین

طبق ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی، در صورت اثبات مواردی که نشان‌دهنده عدم صلاحیت والد برای نگهداری و تربیت کودک باشد، دادگاه می‌تواند حضانت را از او سلب کند. این موارد شامل موارد زیر است:

۱. اعتیاد به مواد مخدر، الکل و قمار

اثبات اعتیاد یکی از مواردی است که صلاحیت والد برای ارائه محیط مناسب زندگی برای کودک را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. در صورت اثبات اعتیاد والد، دادگاه می‌تواند حضانت را به والد دیگر یا حتی به شخص ثالثی مانند قیم قانونی واگذار کند.

۲. سوءرفتار و آزار جسمی و روانی کودک

هرگونه سوءرفتار، آزار یا ضرب و جرح خارج از حد متعارف، می‌تواند منجر به سلب حضانت شود. دادگاه در این موارد با استناد به مستندات و گزارش‌های پزشکی و اجتماعی، تصمیم مقتضی اتخاذ می‌کند.

۳. ابتلا به بیماری‌های روانی شدید

در صورت تشخیص بیماری‌های روانی که مانع از توانایی والد در ارائه مراقبت مناسب برای کودک شود، طبق ماده ۱۱۷۳، دادگاه می‌تواند حضانت را از والد مربوطه سلب نماید. تشخیص این بیماری‌ها معمولاً بر عهده پزشکان قانونی و کارشناسان روانشناسی است.

۴. سوءاستفاده و اجبار کودک به فعالیت‌های خلاف اخلاق

هرگونه سوءاستفاده جنسی یا اجبار کودک به فعالیت‌های خلاف اخلاق، مبنای سلب حضانت به‌شمار می‌رود. در این موارد، دادگاه با استناد به مدارک و گزارش‌های رسمی، تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کند.

نقش دادگاه در تغییر حضانت

دادگاه خانواده در مواردی که شرایط اولیه تعیین حضانت تغییر یافته یا والدین نتوانند به توافق برسند، نقش مهمی در تصمیم‌گیری ایفا می‌کند. تغییر حضانت ممکن است به دلایل مختلفی صورت گیرد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:

شرایطی که می‌تواند موجب تغییر حضانت شود

1. عدم اجرای تعهدات حضانت: در صورتی که والد دارای حضانت نتواند به تعهدات قانونی و اخلاقی خود در قبال کودک عمل کند، طرف مقابل می‌تواند درخواست تغییر حضانت را به دادگاه ارائه دهد.
2. ممانعت از ملاقات والد دیگر: اگر والد دارای حضانت از برقراری حق ملاقات والد دیگر جلوگیری نماید و این موضوع باعث بروز مشکلات روانی و اجتماعی برای کودک گردد، دادگاه می‌تواند در این زمینه تصمیم مقتضی اتخاذ کند.
3. اثبات عدم صلاحیت والد: در صورت ارائه مدارکی مبنی بر عدم صلاحیت والد برای نگهداری و تربیت کودک، به‌ویژه از نظر اخلاقی یا روانی، دادگاه می‌تواند حضانت را به فرد دیگر واگذار کند.
4. تغییر شرایط زندگی و اقتصادی: شرایط جدید اقتصادی، اجتماعی یا خانوادگی می‌تواند دلیلی برای تجدید نظر در تصمیم حضانت اولیه باشد.

روند تغییر حضانت

در صورت ارائه درخواست تغییر حضانت، مراجع ذی‌صلاح (مانند والد دیگر یا قیم قانونی) باید با ارائه دادخواست به دادگاه خانواده اقدام نمایند. دادگاه پس از بررسی مستندات و شرایط موجود، با رعایت اصل مصلحت کودک، تصمیم نهایی خود را اعلام می‌کند. در این راستا، نظرات کارشناسان روانشناسی، اجتماعی و پزشکی نیز به عنوان ارکان مهم تصمیم‌گیری در نظر گرفته می‌شوند.

برای اطلاع از نحوه ارائه دادخواست تغییر حضانت و مشاوره حقوقی، با تیم حقوقی عدل ایرانیان تماس بگیرید: 02147783

تأثیر ازدواج مجدد والدین بر حضانت

ازدواج مجدد، به‌ویژه در دوران حضانت مادر، موضوعی است که در قوانین حضانت ایران مورد توجه قرار گرفته است. طبق ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی، در صورتی که مادر در دوران حضانت فرزند مجدداً وارد ازدواج شود، حق حضانت از او سلب و به پدر واگذار می‌شود. هدف از این مقرره، تأمین ثبات عاطفی و اجتماعی کودک است؛ زیرا ازدواج مجدد ممکن است شرایط محیطی کودک را تغییر داده و به نوعی از مصلحت او منحرف شود.

موارد استثنا در ازدواج مجدد

گرچه قانون به‌صورت اصولی تعیین می‌کند که ازدواج مجدد مادر می‌تواند منجر به تغییر حضانت شود، اما دادگاه در مواردی که با ارائه مدارک و گزارش‌های کارشناسی اثبات کند ماندن کودک در محیط مادر از نظر عاطفی، تربیتی و روانشناسی مطلوب‌تر است، ممکن است استثنائی قائل شود و حضانت را نزد مادر باقی بگذارد.

ملاقات با فرزند پس از طلاق

یکی از مباحثی که همواره جنجال برانگیز بوده و توجه ویژه‌ای از سوی دادگاه‌ها و کارشناسان حقوق خانواده در ایران داشته، موضوع ملاقات والدینی است که حضانت فرزند بر عهده یکی از والدین قرار دارد. طبق ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی، حتی والدینی که حضانت را ندارند، حق ملاقات با فرزند خود را دارند.

چگونگی تعیین زمان و نحوه ملاقات

دادگاه خانواده در صورتی که اختلافی در خصوص نحوه ملاقات بین والدین ایجاد شود، شرایط و زمان ملاقات را به گونه‌ای تعیین می‌کند که منافع و مصلحت کودک حفظ گردد. نکاتی که در این خصوص مورد بررسی قرار می‌گیرند عبارتند از:

• ثبات محیط زندگی کودک: حفظ ثبات و عدم ایجاد استرس برای کودک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
• تعیین زمان ملاقات: زمان ملاقات باید به گونه‌ای تنظیم شود که کودک با هر دو والد به شکل منظم و بدون تداخل در برنامه‌های تحصیلی و تفریحی خود، در ارتباط باشد.
• نحوه انتقال کودک: شرایط فیزیکی و روانی کودک در زمان انتقال بین دو منزل نیز در نظر گرفته می‌شود.

نکات مهم درباره تغییر حضانت

تغییر حضانت فرزند پس از تعیین اولیه، فرآیندی حساس و پیچیده است که نیازمند بررسی دقیق شرایط و مستندات توسط دادگاه خانواده می‌باشد. در ادامه به نکات کلیدی در خصوص تغییر حضانت اشاره می‌کنیم:

۱. رعایت اصل مصلحت کودک

اصلی‌ترین و مهم‌ترین نکته در تغییر حضانت، رعایت منافع و مصلحت کودک است. هرگونه تغییر باید به گونه‌ای باشد که سلامت روانی، جسمی و تربیتی کودک حفظ شده و محیط مناسبی برای رشد او فراهم گردد.

۲. ارائه مستندات و گزارش‌های کارشناسی

در درخواست تغییر حضانت، ارائه مستندات معتبر شامل گزارش‌های پزشکی، روانشناسی و اجتماعی امری ضروری است. این مستندات کمک می‌کنند تا دادگاه با دقت شرایط جدید و تأثیر آن بر کودک را بررسی نماید.

۳. توافق والدین و نقش داوری قضایی

در مواردی که والدین به توافق در خصوص تغییر حضانت دست یابند، دادگاه با بررسی این توافق اطمینان حاصل می‌کند که تصمیم اتخاذ شده مطابق با منافع کودک است. هرچند توافق والدین از نظر قانونی معتبر است، اما نهایتاً دادگاه نهایی‌ترین مرجع در تعیین حضانت محسوب می‌شود.

۴. شرایط تغییر حضانت پس از سن بلوغ

طبق قوانین ایران، پس از رسیدن کودک به سن بلوغ (۹ سال برای دختران و ۱۵ سال برای پسران)، حق انتخاب زندگی نزد کدام یک از والدین به خود کودک واگذار می‌شود. در این شرایط، نظر و تمایل کودک نیز به عنوان یکی از مبانی تعیین حضانت در نظر گرفته می‌شود.

تأثیر وضعیت اجتماعی و اقتصادی بر حضانت

یکی از جنبه‌های مهم در بررسی حضانت، وضعیت اجتماعی و اقتصادی والدین است. شرایط اقتصادی هر یک از والدین می‌تواند نقش مهمی در تأمین نیازهای مادی و معنوی کودک داشته باشد. در این راستا، موارد زیر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است:

• توانایی تأمین نیازهای روزمره و تحصیلی: توانایی مالی برای تأمین هزینه‌های آموزشی، بهداشتی و سایر نیازهای کودک از موارد مهم در تعیین حضانت محسوب می‌شود.
• ثبات شغلی والدین: ثبات و امنیت شغلی والدین می‌تواند بر ایجاد محیطی پایدار برای رشد کودک تأثیرگذار باشد.
• محیط اجتماعی والدین: شرایط اجتماعی و شبکه‌های حمایتی اطراف والدین، نقش مهمی در فراهم کردن فضایی مناسب برای کودک ایفا می‌کند.

دادگاه‌ها در بررسی تغییر حضانت، به مستندات مربوط به وضعیت اقتصادی و اجتماعی هر یک از والدین توجه ویژه‌ای می‌کنند تا در نهایت تصمیمی اتخاذ شود که بهترین شرایط برای رشد و تعالی کودک را فراهم آورد.

بررسی شرایط جدید و تنظیم توافقات حضانت

با گذر زمان و تغییر شرایط زندگی، ممکن است شرایط اولیه تعیین حضانت تغییر کرده و نیاز به تجدید نظر در این خصوص احساس شود. تنظیم توافقات حضانت در چنین مواردی امری مستلزم مشورت دقیق و ارائه مدارک کافی به دادگاه خانواده است.

نحوه تنظیم توافقات حضانت

در صورت دستیابی والدین به توافق در خصوص تغییر حضانت، توافق‌نامه‌ای تنظیم می‌شود که شامل موارد زیر است:

• زمان‌بندی دقیق ملاقات‌ها: تعیین دقیق زمان‌ها و شرایط ملاقات والدین با کودک.
• تعیین حقوق و وظایف هر یک از والدین: شرح دقیق وظایف والدین از نظر تحصیلی، بهداشتی و تربیتی.
• مدت زمان توافق: مشخص کردن دوره زمانی توافق و نحوه بازنگری آن در صورت تغییر شرایط.
• تعیین شرایط اضطراری: موارد و شرایطی که در صورت بروز مشکل، امکان مراجعه به دادگاه جهت تغییر توافق فراهم شود.

دادگاه خانواده در صورت ارائه توافقی که مغایر با مصلحت کودک نباشد، آن را تأیید کرده و به اجرا در می‌آورد.

تأثیر مسائل فرهنگی و اجتماعی در تعیین حضانت

مسائل فرهنگی و اجتماعی نیز از جمله عواملی هستند که می‌توانند بر تصمیمات دادگاه در خصوص حضانت تأثیر بگذارند. در جامعه ایران، روابط خانوادگی و پیوندهای عاطفی بین والدین و فرزندان اهمیت ویژه‌ای دارد و این موضوع در تدوین قوانین حضانت منعکس شده است.

تأثیر ارزش‌های خانوادگی

ارزش‌های خانوادگی، از جمله احترام به سنت‌ها و پیوندهای خانوادگی، در تصمیمات مربوط به حضانت نقش مهمی دارند. دادگاه خانواده در بررسی شرایط، به نوع ارتباط عاطفی و تربیتی بین والدین و کودک توجه ویژه‌ای دارد تا تصمیمی اتخاذ شود که با ارزش‌های خانوادگی سازگار باشد.

نقش محیط فرهنگی در رشد کودک

محیط فرهنگی و اجتماعی کودک از اهمیت بسزایی برخوردار است. فراهم ساختن محیطی که کودک در آن از فرهنگ، زبان و ارزش‌های جامعه خود بهره‌مند شود، از جمله مواردی است که در تعیین حضانت مد نظر قرار می‌گیرد.

پرسش‌های پرتکرار

در ادامه به برخی از پرسش‌های پرتکرار در خصوص حق حضانت فرزند پس از طلاق و تغییر حضانت در قوانین ایران پرداخته‌ایم:

۱. آیا پس از رسیدن به سن بلوغ، دادگاه همچنان حضانت را تعیین می‌کند؟
خیر، طبق قوانین حضانت در ایران، پس از رسیدن کودک به سن بلوغ (۹ سال کامل قمری برای دختران و ۱۵ سال کامل قمری برای پسران) کودک حق انتخاب والد زندگی‌کننده خود را دارد و در نتیجه، تصمیم نهایی از آن خود کودک محسوب می‌شود.

۲. آیا توافق والدین در خصوص حضانت کافی است؟
بله، والدین می‌توانند به توافق برسند؛ اما این توافق نباید برخلاف منافع و مصلحت کودک باشد. در نهایت، دادگاه خانواده با استناد به مدارک ارائه‌شده و با رعایت مصلحت کودک، توافق را تأیید یا در صورت لزوم اصلاح می‌کند.

۳. آیا حضانت شامل تأمین هزینه‌های فرزند می‌شود؟
خیر، حضانت به معنای نگهداری، تربیت و مراقبت عاطفی کودک است. تأمین هزینه‌های زندگی و نفقه کودک، بر عهده پدر محسوب می‌شود. در صورت فوت پدر یا عدم توانایی وی، مسئولیت تأمین نفقه به جد پدری و در نهایت به مادر واگذار می‌شود.

۴. در صورت عدم توافق والدین، چگونه حضانت تعیین می‌شود؟
در صورت بروز اختلاف میان والدین و عدم توافق در خصوص حضانت، هر یک از والدین می‌تواند با ارائه دادخواست به دادگاه خانواده، درخواست تعیین حضانت نماید. دادگاه با بررسی کلیه مستندات، شرایط اقتصادی، اجتماعی و روانی هر یک از والدین، تصمیم مقتضی را اتخاذ خواهد کرد.

۵. آیا امکان انتقال حضانت به شخص ثالث مانند پدربزرگ یا مادربزرگ وجود دارد؟
بله، در شرایطی که هیچ یک از والدین صلاحیت نگهداری مناسب کودک را نداشته باشند یا مصلحت کودک مستلزم انتقال حضانت به شخص ثالث باشد، دادگاه با استناد به مصلحت کودک می‌تواند حضانت را به نزدیک‌ترین خویشاوند یا شخص واجد صلاحیت واگذار کند.

۶. تأثیر ازدواج مجدد مادر بر حضانت چگونه است؟
طبق ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی، در صورت ازدواج مجدد مادر در دوران حضانت، حق حضانت به پدر منتقل می‌شود، مگر در مواردی که دادگاه با استناد به شرایط خاص و مصلحت کودک تصمیم دیگری اتخاذ کند.

۷. آیا حق ملاقات والدین بدون حضانت تضمین شده است؟
بله، طبق ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی، حتی والدینی که حضانت فرزند را ندارند، حق ملاقات با فرزند خود را دارند. در صورت بروز مشکل یا ممانعت از برقراری این حق، مراجعه به دادگاه خانواده ضروری است.

۸. چه اقداماتی برای تغییر حضانت صورت می‌گیرد؟
تغییر حضانت مستلزم ارائه مدارک معتبر، گزارش‌های کارشناسی و ارائه دادخواست به دادگاه خانواده است. دادگاه پس از بررسی شرایط، با رعایت مصلحت کودک و شرایط اقتصادی، اجتماعی و روانی والدین، تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کند.

اگر در مورد مراحل قانونی تغییر حضانت نیاز به راهنمایی دارید، می‌توانید از طریق شماره 02147783 با کارشناسان تیم حقوقی عدل ایرانیان مشورت کنید.

نتیجه‌گیری

حق حضانت فرزند پس از طلاق و تغییر حضانت در قوانین ایران موضوعی پیچیده و چندبعدی است که نیازمند توجه دقیق به شرایط فردی و اجتماعی هر خانواده می‌باشد. قوانین مدنی ایران، با استناد به مواد ۱۱۶۹، ۱۱۷۰، ۱۱۷۳ و ۱۱۷۴، چارچوبی قانونی برای تعیین و تغییر حضانت فرزند در نظر گرفته‌اند که همواره در راستای تأمین منافع و مصلحت کودک می‌باشد.

در مواردی که شرایط اولیه حضانت تغییر یافته یا اثبات عدم صلاحیت والد از نظر اخلاقی، روانی یا اجتماعی صورت گرفته باشد، دادگاه خانواده با استناد به مستندات و نظرات کارشناسان، می‌تواند حضانت را به فرد دیگری واگذار کند. همچنین، توافق والدین در خصوص حضانت در صورتی که با منافع کودک مغایرت نداشته باشد، از طرف دادگاه تأیید می‌شود.

با توجه به اهمیت فوق‌العاده این موضوع، توصیه می‌شود در صورت بروز هرگونه اختلاف یا تغییر شرایط زندگی، از مشاوره حقوقی تخصصی بهره گرفته و در اسرع وقت با مراجعه به دادگاه خانواده، اقدامات مقتضی جهت تأمین حقوق کودک را انجام داد.

به طور خلاصه، حق حضانت و تغییر حضانت فرزند پس از طلاق در قوانین ایران با هدف تأمین بهترین شرایط رشد، تربیت و امنیت کودک تدوین شده است. تمامی تصمیمات در این زمینه باید با رعایت اصول عدالت، منافع کودک و توجه به شرایط اقتصادی، اجتماعی و روانی والدین اتخاذ شود.