
در نظام حقوقی ایران، چک یکی از مهمترین اسناد مالی و تجاری محسوب میشود. هر روز هزاران معامله، خرید و فروش، ضمانت یا تسویه بدهی از طریق چک انجام میگیرد؛ اما هنگامی که چک برگشت میخورد یا صادرکننده از پرداخت وجه آن خودداری میکند، پروندهای پیچیده و زمانبر آغاز میشود که برای پیگیری مؤثر آن، حضور وکیل متخصص چک ضروری است.در این میان، وکیل چک بهعنوان فردی آشنا با قوانین صدور، انتقال، ظهرنویسی، گواهی عدم پرداخت و ضمانت اجرای کیفری و حقوقی چک، میتواند مسیر مطالبه را برای دارنده چک کوتاهتر و کمهزینهتر کند.
وکیل چک، وکیلی است که بهصورت تخصصی در حوزهی دعاوی مربوط به چک (اعم از چک برگشتی، چک مفقودی، چک سرقتی، چک سفیدامضا و...) فعالیت دارد. او با اشراف بر قوانین «قانون صدور چک» مصوب ۱۳۵۵ و اصلاحات جدید سال ۱۳۹۷ و ۱۴۰۰، قادر است بهترین راهکار حقوقی را برای استیفای حقوق موکل خود انتخاب کند.
در بسیاری از موارد، اشتباه در تشخیص نوع دعوا (حقوقی یا کیفری) موجب از بین رفتن فرصت طرح شکایت یا تضییع حقوق دارنده چک میشود. وکیل متخصص با بررسی دقیق وضعیت چک، تاریخ سررسید، نحوه صدور و بانک محالعلیه، میتواند بهدرستی تعیین کند که آیا پرونده باید از طریق شکایت کیفری صدور چک بلامحل پیگیری شود یا از مسیر دادخواست حقوقی مطالبه وجه چک.
بخوانید: شرایط گرفتن بچه از پرورشگاه برای افرادی که بچه دارند
برخلاف تصور عمومی، دعاوی مربوط به چک از سادهترین نوع نیستند. با توجه به تغییرات پیدرپی در قانون، از جمله الزامی شدن ثبت چک در سامانه صیاد، محدودیت انتقال در وجه و تعیین وضعیت «چک سفید امضا»، اشتباه کوچک در تنظیم دادخواست یا عدم آشنایی با مهلتهای قانونی میتواند باعث رد دعوا شود. در چنین شرایطی، حضور وکیل چک باتجربه نهتنها از اتلاف وقت و هزینه جلوگیری میکند، بلکه شانس دریافت سریعتر وجه چک را نیز افزایش میدهد.

موسسه حقوقی عدل ایرانیان با در اختیار داشتن تیمی از وکلای پایه یک دادگستری، در زمینهی دعاوی مرتبط با چک، سابقهی درخشانی دارد. این موسسه با ارائهی مشاوره تخصصی و پیگیری حقوقی از لحظهی برگشت خوردن چک تا اجرای حکم قطعی، همواره در کنار موکلان خود بوده است. وکیل چک در عدل ایرانیان، پرونده را بهصورت دقیق بررسی کرده و مسیر قانونی مناسب (کیفری یا حقوقی) را تعیین میکند تا در کوتاهترین زمان، وجه چک وصول شود.
اگر چک شما برگشت خورده یا نگران از بین رفتن حق قانونی خود هستید، همین حالا با وکیل چک در موسسه حقوقی عدل ایرانیان تماس بگیرید.
تماس فوری: 09129528040
مشاوره حضوری در تهران – دفتر مرکزی عدل ایرانیان
چک در نگاه نخست، برگهای است که دارنده آن میتواند وجه مشخصشدهای را از حساب صادرکننده دریافت کند؛ اما در واقع، چک یکی از اسناد تجاری دارای اعتبار قانونی است که آثار حقوقی و کیفری گستردهای دارد. شناخت دقیق انواع چک و قوانین حاکم بر آن، یکی از نخستین گامها در مسیر پیگیری حقوقی یا دفاع در برابر شکایت چک است.
قانونگذار در اصلاحیههای اخیر قانون صدور چک، دستهبندی دقیقتری برای انواع چکها در نظر گرفته است. شناخت این انواع برای هر وکیل چک ضروری است:
این نوع چک رایجترین نوع است. چک عادی بر عهده حساب جاری صادرکننده نزد بانک صادر میشود و دارنده آن میتواند در تاریخ سررسید برای وصول وجه به بانک مراجعه کند. در صورت نبود موجودی کافی، بانک گواهی عدم پرداخت صادر میکند و همین گواهی مبنای طرح دعواست.
در چک تأییدشده، بانک موجودی حساب صادرکننده را هنگام صدور چک مسدود و صحت پرداخت را تضمین میکند. این نوع چک از اطمینان بالایی برخوردار است و معمولاً در معاملات بزرگ یا رسمی کاربرد دارد. در صورت تأیید بانک، دعوای کیفری مطرح نمیشود، زیرا مسئولیت پرداخت بر عهده بانک خواهد بود.
این نوع چک توسط بانک صادر میشود و وجه آن از حساب مشتری یا با سپرده نقدی تضمین میشود. چون صادرکننده بانک است، از اعتبار و قابلیت وصول بالایی برخوردار است. در دعاوی حقوقی، معمولاً محل اختلاف در این نوع چکها مربوط به نحوه استفاده یا مفقودی چک است نه عدم پرداخت وجه.
این نوع چک صرفاً برای انتقال وجه بین دو حساب در بانکهای مختلف استفاده میشود و وجه نقدی ندارد. در قانون، چک رمزدار جزو چکهای قابل طرح دعوای کیفری نیست و فقط از طریق بانکها تسویه میشود.
با راهاندازی سامانه صیاد توسط بانک مرکزی، تمامی چکها باید در این سامانه ثبت شوند. این تغییر بزرگترین تحول در تاریخ قانون چک محسوب میشود و هدف آن، جلوگیری از صدور چکهای بیمحل و صوری است.
از منظر قانونی، چکها به سه دسته تقسیم میشوند:
در این حالت، چک صرفاً توسط شخصی که نام او روی چک درج شده قابل وصول است. انتقال آن به دیگری فقط از طریق ثبت در سامانه صیاد و تأیید گیرنده جدید امکانپذیر است.
پیشتر چک در وجه حامل به فردی که چک را در دست داشت تعلق میگرفت، اما طبق اصلاحات جدید، صدور چک در وجه حامل ممنوع شده است. انتقال چک تنها از طریق ثبت در سامانه صیاد و احراز هویت طرفین مجاز است.
با گسترش بانکداری الکترونیک، صدور چک الکترونیکی نیز امکانپذیر شده است. این چکها در بستر اینترنت بانک یا اپلیکیشنهای بانکی صادر میشوند و تمام اطلاعات آنها در سامانه صیاد ثبت میشود. از نظر قانونی، همان اعتبار چک کاغذی را دارند.

تغییرات پیدرپی در قانون چک، باعث سردرگمی بسیاری از شهروندان شده است. بسیاری از افراد بدون آگاهی از شرایط جدید، چکهایی صادر یا دریافت میکنند که بعدها در مراجع قضایی بیاعتبار تلقی میشود.در چنین شرایطی، حضور وکیل چک باتجربه حیاتی است. او با تسلط بر اصلاحات اخیر قانون و آشنایی با رویههای بانکی، میتواند:
موسسه حقوقی عدل ایرانیان با بهرهگیری از وکلای پایه یک و کارشناسان بانکی، خدمات جامعی در حوزه دعاوی چک ارائه میدهد، از جمله:
اگر چک شما ثبت نشده، برگشت خورده یا درگیر اختلاف حقوقی هستید، کارشناسان موسسه حقوقی عدل ایرانیان آماده ارائه مشاوره فوری هستند.
تماس با مشاور حقوقی چک: 09129528040
مشاوره تخصصی در تهران – موسسه حقوقی عدل ایرانیان
قانون صدور چک، پس از سالها در سال ۱۳۹۷ اصلاح و از ابتدای سال ۱۴۰۰ بهصورت کامل اجرایی شد. هدف اصلی این اصلاحات، افزایش اعتبار چک و کاهش آمار چکهای برگشتی در کشور بود. از آن زمان تاکنون، با بخشنامهها و آییننامههای اجرایی جدید تا سال ۱۴۰۴، برخی جزئیات این قانون بهروزرسانی شده است. آشنایی با این تغییرات برای هر دارنده چک و بهویژه وکیل چک امری ضروری است.
از سال ۱۴۰۰ به بعد، تمامی چکهای صادرشده از دستهچکهای جدید باید در سامانه صیاد بانک مرکزی ثبت شوند.
ثبت اطلاعات شامل مبلغ، تاریخ، نام گیرنده و شناسه ملی یا شماره ملی او است. در صورت عدم ثبت چک در سامانه صیاد، آن چک از نظر قانون فاقد اعتبار کامل بوده و در بسیاری از موارد، قابل طرح دعوای کیفری یا حقوقی نیست.
این الزام بهویژه برای چکهایی که پس از اجرای کامل قانون صادر میشوند، قطعی است.
در گذشته، پشتنویسی (ظهرنویسی) ساده روی چک برای انتقال آن کافی بود؛ اما طبق اصلاحیه جدید، انتقال چک باید بهصورت سیستمی در سامانه صیاد انجام شود و گیرنده جدید نیز باید آن را در سامانه تأیید کند. در غیر این صورت، مالکیت قانونی چک به فرد جدید منتقل نمیشود و او در مراجع قضایی، ذینفع محسوب نخواهد شد.
بانکها موظفاند پیش از صدور دستهچک جدید برای هر متقاضی، اعتبار مالی، سابقه چک برگشتی و خوشحسابی او را بررسی کنند. افراد دارای سابقه چک برگشتی یا بدهی معوق بانکی، از دریافت دستهچک جدید محروم خواهند بود. این بخش از قانون باعث افزایش نظم مالی و کاهش صدور چکهای بلامحل شده است.
مطابق با بخشنامههای اجرایی بانک مرکزی، در صورت برگشت خوردن چک، دارنده میتواند از طریق بانک محالعلیه (بانکی که چک از آن صادر شده) تقاضای مسدودسازی وجوه موجود در سایر حسابهای صادرکننده را در همان بانک یا بانکهای دیگر مطرح کند. این اقدام، یکی از مؤثرترین روشها برای تضمین وصول وجه چک است و نیاز به مراجعه فوری به دادگاه را در بسیاری از موارد کاهش داده است.
اگر شخصی دارای چک برگشتی باشد، تا زمان رفع سوءاثر از آن چک، با محدودیتهای زیر مواجه خواهد شد:
این محدودیتها تا زمان رفع کامل سوءاثر از سامانه صیاد باقی میمانند. این سیاست موجب شده است که مسئولیتپذیری در صدور چک افزایش یابد و اعتماد عمومی به معاملات تجاری بازگردد.

بسیاری از افراد زمانی به فکر مراجعه به وکیل چک میافتند که کار از کار گذشته و مهلتهای قانونی برای طرح شکایت یا اقدام حقوقی از دست رفته است. در حالی که حضور بهموقع وکیل متخصص در امور چک میتواند مسیر مطالبه را چندین برابر کوتاهتر و مطمئنتر کند.
در این بخش توضیح میدهیم که در چه شرایطی مراجعه به وکیل چک ضروری است و او دقیقاً چه اقداماتی برای احقاق حق موکل انجام میدهد.
یکی از نخستین زمانهایی که حضور وکیل چک ضروری است، زمانی است که دارنده چک به بانک مراجعه کرده و با برگشت خوردن چک مواجه میشود. بانک در این حالت، «گواهی عدم پرداخت» صادر میکند که اساس تمام دعاوی بعدی است. اما نکته مهم این است که نحوه و زمان دریافت این گواهی تأثیر مستقیمی در موفقیت پرونده دارد. اگر دارنده چک در دریافت آن یا در ثبت اطلاعات در سامانه صیاد اشتباه کند، ممکن است از حق طرح دعوای کیفری یا حقوقی محروم شود. در این مرحله، وکیل چک با بررسی وضعیت چک و علت برگشت آن، تعیین میکند که آیا پرونده باید از مسیر شکایت کیفری پیش برود یا از طریق دادخواست حقوقی.
چک بلامحل یعنی چکی که صادرکننده آن در زمان سررسید، موجودی کافی در حساب خود ندارد.
در این حالت، قانون به دارنده اجازه میدهد علیه صادرکننده شکایت کیفری مطرح کند؛ اما این حق تنها در صورتی قابل اعمال است که شرایط زیر رعایت شده باشد:
اگر این مهلت از بین برود، شکایت کیفری دیگر ممکن نیست و باید از مسیر حقوقی اقدام شود. وکیل چک با شناخت دقیق مهلتها و مواد قانونی، از تضییع حق موکل جلوگیری کرده و شکایت را با استناد به ماده ۷ قانون صدور چک تنظیم میکند. در شکایت کیفری چک، وکیل علاوه بر تنظیم شکوائیه و پیوست مستندات، در جلسات دادرسی حضور یافته و دفاعیات لازم را ارائه میدهد تا حکم محکومیت صادرکننده در سریعترین زمان صادر شود.
اگر شرایط کیفری وجود نداشته باشد، دارنده چک میتواند از طریق طرح دادخواست حقوقی مطالبه وجه چک اقدام کند.
در این حالت، وکیل چک دادخواست را به طرفیت صادرکننده و در صورت لزوم، ظهرنویسان یا ضامنین تنظیم میکند.
در این مسیر، نکات مهمی وجود دارد که تنها یک وکیل متخصص از آنها آگاه است:
در واقع، وکیل چک در این نوع دعاوی نقش حیاتی در تسریع روند دادرسی و کاهش هزینههای اجرایی دارد.
بخوانید: شکایت دوباره از یک موضوع حقوقی
بسیاری از پروندههای چک، مربوط به چکهایی هستند که بهعنوان تضمین قرارداد، ضمانت، یا امانت صادر شدهاند. در این موارد، صدور یا وصول چک میتواند واجد آثار متفاوتی باشد. به عنوان مثال، اگر صادرکننده ثابت کند که چک برای تضمین انجام تعهدی بوده و آن تعهد هنوز اجرا نشده است، ممکن است مسئولیتی در پرداخت وجه نداشته باشد. وکیل چک در این حالت با بررسی دقیق مستندات، قراردادهای پایه، پیامکها و مدارک پرداختی، میتواند مسیر درست دفاع یا مطالبه را مشخص کند.
در صورت مفقودی یا سرقت چک، باید فوراً به بانک و مراجع قضایی اطلاع داده شود. اگر این اقدام بهموقع انجام نشود، احتمال دارد چک توسط شخص ثالث نقد یا منتقل شود و دارنده واقعی دچار خسارت گردد. وکیل چک در این پروندهها با طرح «دستور موقت جلوگیری از پرداخت وجه چک»، مانع از سوءاستفاده میشود و سپس از طریق طرح دعوای حقوقی، وضعیت چک را تعیینتکلیف میکند.
وظیفه وکیل چک تنها محدود به طرح شکایت نیست. پس از صدور حکم قطعی نیز، وکیل میتواند با استفاده از اختیارات قانونی خود از طریق اجرای احکام مدنی یا دوایر اجرای ثبت، نسبت به توقیف اموال و وصول وجه چک اقدام کند. او میتواند حسابهای بانکی، اموال منقول یا غیرمنقول صادرکننده را توقیف کند و حتی از طریق اداره ثبت اسناد، دستور ممنوعالخروجی او را صادر نماید.
وکیل چک موسسه حقوقی عدل ایرانیان در کنار شماست
اگر درگیر پرونده چک برگشتی، صدور چک بلامحل، یا شکایتهای مرتبط با صیاد هستید،
همین امروز با وکیل پایه یک و متخصص موسسه حقوقی عدل ایرانیان تماس بگیرید.
تماس فوری: 09129528040
مشاوره تخصصی و پیگیری کامل تا وصول وجه چک
دعاوی مربوط به چک، ازجمله پرحجمترین پروندههای قضایی در دادگاههای ایران هستند. اما واقعیت این است که بخش زیادی از شکستهای حقوقی یا تأخیر در وصول مطالبات، نه بهخاطر پیچیدگی قانون، بلکه بهدلیل عدم آشنایی طرفین با وظایف و اختیارات وکیل چک اتفاق میافتد. یک وکیل چک حرفهای، صرفاً نماینده در دادگاه نیست؛ بلکه در نقش استراتژیست حقوقی، پرونده را از لحظه برگشت خوردن تا مرحله اجرای حکم هدایت میکند. در ادامه با مهمترین وظایف وکیل چک آشنا میشویم.

اولین وظیفه وکیل چک، تحلیل دقیق وضعیت سند است. او باید بررسی کند که آیا چک مشمول قانون صدور چک هست یا خیر، و آیا قابل پیگیری کیفری است یا صرفاً حقوقی.
در این مرحله، وکیل به موارد زیر توجه میکند:
این بررسی ابتدایی، پایه تصمیمگیری در مسیر پرونده است. اشتباه در همین مرحله ممکن است موجب از بین رفتن حق شکایت کیفری یا تأخیر در وصول وجه شود.
یکی از اصلیترین وظایف وکیل چک، انتخاب مسیر صحیح شکایت است. چنانچه چک بلامحل صادر شده باشد و شرایط شکایت کیفری فراهم باشد، وکیل با استناد به ماده ۷ قانون صدور چک، شکوائیه کیفری را تنظیم میکند. اما اگر شرایط کیفری وجود نداشته باشد (مثلاً چک بابت تضمین قرارداد یا خارج از مهلت ششماهه صادر شده باشد)، وکیل مسیر حقوقی مطالبه وجه چک را انتخاب میکند. تشخیص درست نوع دعوا باعث میشود هم زمان و هم هزینه دادرسی کاهش یابد.
یکی از مهارتهای ویژهی وکیل چک، تنظیم صحیح و مستدل شکوائیه یا دادخواست است. در این مرحله، وکیل باید تمام اطلاعات بانکی، مشخصات چک، مدارک هویتی طرفین، و دلایل برگشت را بهصورت دقیق در فرمهای قانونی درج کند. اشتباه کوچک در این اسناد مثل درج اشتباه تاریخ یا شماره چک میتواند موجب رد دادخواست شود. بنابراین وکیل با تجربه، تمامی این جزئیات را کنترل میکند و مستندات لازم مانند:
را ضمیمه پرونده میکند تا امکان دفاع از حق موکل تقویت شود.
در بسیاری از پروندههای چک، احتمال دارد صادرکننده اموال خود را پیش از صدور حکم انتقال دهد یا از کشور خارج شود. وکیل چک میتواند همزمان با ثبت شکایت، درخواست دستور تأمین خواسته یا ممنوعالخروجی متهم را ارائه دهد. با این اقدام، دارایی صادرکننده تا زمان صدور حکم توقیف میشود و امکان انتقال آن وجود ندارد. در واقع، این اقدام یکی از مهمترین ابزارهای وکیل چک برای حفظ حقوق موکل است.
در طول فرآیند رسیدگی، وکیل چک موظف است در جلسات دادرسی حضور یافته و با استناد به مواد قانونی، از موکل خود دفاع کند. در دعاوی کیفری، هدف وکیل اثبات سوءنیت صادرکننده چک بلامحل است؛ در دعاوی حقوقی، هدف او اثبات وجود دین و الزام به پرداخت وجه است. او باید مدارک بانکی، استعلام سامانه صیاد، و سوابق تراکنشها را بهگونهای ارائه کند که قاضی بهروشنی رابطه حقوقی بین طرفین را درک کند.
پس از صدور حکم قطعی، وکیل چک بلافاصله وارد مرحلهی اجرای احکام میشود. او از ابزارهایی نظیر توقیف حسابهای بانکی، توقیف خودرو یا ملک، و حتی درخواست ممنوعالخروجی بدهکار استفاده میکند تا وجه چک در کوتاهترین زمان وصول شود. همچنین وکیل میتواند به جای دادگاه، از طریق اداره ثبت اسناد رسمی اجرای مستقیم چک را تقاضا کند؛ زیرا طبق قانون، چک سند لازمالاجرا محسوب میشود و بدون نیاز به طرح دعوا نیز میتواند از طریق اجرای ثبت به وصول برسد.
نقش وکیل چک فقط در سمت دارنده نیست؛ در بسیاری از پروندهها، صادرکننده چک نیز نیاز به دفاع تخصصی دارد، بهویژه در مواردی که چک برای تضمین قرارداد یا بهعنوان امانت صادر شده است. در این حالت، وکیل چک با ارائهی مدارک و مستندات اثبات میکند که قصد پرداخت وجه نقدی وجود نداشته و چک صرفاً برای تضمین بوده است؛ در نتیجه، عنصر کیفری جرم محقق نمیشود و پرونده از مسیر کیفری خارج خواهد شد.
یکی از وظایف حرفهای وکیل چک، مشاوره به افراد و شرکتها قبل از صدور چک است. او با آگاهی از اصلاحات قانونی و سامانه صیاد، به موکل خود آموزش میدهد که چگونه چک صادر کند تا از مشکلات بعدی جلوگیری شود؛ مثلاً درج صحیح مبلغ و تاریخ، ثبت در سامانه، عدم صدور چک سفیدامضا و...
مشاوره تخصصی وکیل چک در موسسه حقوقی عدل ایرانیان
برای بررسی وضعیت چک خود و انتخاب مسیر درست حقوقی یا کیفری،
همین امروز با وکلای پایه یک موسسه حقوقی عدل ایرانیان تماس بگیرید.
پیگیری پرونده از مرحله گواهی عدم پرداخت تا اجرای حکم
تماس فوری با وکیل چک: 09129528040
موسسه حقوقی عدل ایرانیان