به طور کلی برای هر یک جرایم در قانون مجازاتی در نظر گرفته شده است. حبس تعزیری یکی از این مجازات ها می باشد که قانونگذار متناسب با جرم مرتکب شده برای مجرم در نظر می گیرد. در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه خواهیم پرداخت.
حبس تعزیری چیست؟
تعزیر در قانون مجازات اسلامی به مجازات یا عقوبتی گفته می‌شود که در برابر تخلفی برای مجرم در نظر گرفته می‌شود. از جمله مجازات هایی که در این گروه قرار می گیرند می توان به حبس، جزای نقدی و شلاق اشاره کرد. بنابرابن، می توان این طور نتیجه گرفت که مجازات تعزیری حدود، دیات و قصاص که در شرع به آن پرداخته شده است را در بر نمی گیرد.
به این ترتیب می توان گفت جرایم در حقوق جزای کشور به ۴ دسته مجزا تقسیم می شوند:
جرایمی که موجب حدود شوند مانند زنا، قذف، شرب خمر، ارتداد، سرقت، محاربه و… شوند.
جرایمی که با توجه به آن برای مجرم حکم قصاص در نظر گرفته می‌شود مانند ضرب و جرح، قتل عمدی و نقص عضو
جرایمی که شامل قتل شبه عمد، قتل خطای محض، آسیب وارد کردن بر اندام‌‌های بدن (سر، صورت، لب، پا، بینی، گوش، زبان و…) و همچنین آسیب رساندن به حواس پنجگانه باشد و مجرم محکوم به پرداخت دیه شود.
جرایمی که موجب تعزیر شده و در شرع برای آن جزایی در نظر گرفته نشده است، به همین جهت قضاوت آن به حاکم واگذار شده است. در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه و به شکل اخص به حبس تعزیری به تفصیل خواهیم پرداخت.
همان طور که پیشتر به آن اشاره شد یکی از مجازات هایی که در دسته مجازات های تعزیری قرار می گیرد حبس تعزیری است.
در حقیقت حبس تعزیری به حبسی گفته می‌شود که در برابر حبس ابدی قرار می گیرد. به زبان ساده تر حبس تعزیری برای تخلفات شرعی و اعمال حرام در نظر گرفته شده است و برای آن دسته از جرایمی است که برای آنها در شرع مجازات دقیقی تعیین نشده است.
به علاوه، حبس تعزیری حبسی است که قابل اجرا خواهد بود و برای متهم اجرا خواهد شد، با این حال، برخی تصور می‌کنند که حبس تعزیری قابل فروش است، در صورتی که چنین چیزی صحت ندارد. اما می‌توان حبس تعزیری را به جزای نقدی تبدیل نمود.
از سوی دیگر، این نوع مجازات که به نوعی تادیب محسوب می‌شود، بر طبق شرع و ماده 16 موجود در قانون مجازات اسلامی ایران در اختیار حاکم قرار گرفته است. با این حال، لازم به ذکر است در برخی مواقع حبس تعزیری در برابر حبس تعلیقی قرار می‌گیرد و در نهایت متهم محکوم به اجرای آن حکم نخواهد بود.
اگر چه گستره جرایم تعزیری بسیار وسیع می باشد با این حال در اینجا به تعدادی از آنها که در زمره حکم تعزیر قرار می گیرد اشاره می کنیم. این جرایم عبارت اند از:
نقض مقرارات حکومتی
شکستن محرمات شرعی
برهم زدن نظامات اجتماعی و منفعت عام
مواردی نظیر شکستن مقررات راهنمایی و رانندگی و …
احتکار
کلاهبرداری
فرار مالیاتی
قاچاق ارز
کم فروشی
گران فروشی
مجازات تعزیری چگونه تعیین می شود؟
همان طور که پیش تر نیز به آن اشاره شد نوع و سطح مجازات تعزیری توسط قاضی در دادگاه اصلح مشخص می‌شود. اما این که قاضی چه نوع تعزیری و با چه سطحی را برای محکوم در نظر بگیرد، به عوامل مختلفی بستگی خواهد داشت.
از جمله این عوامل مهم می توان به موقعیت ذهنی و روانی فرد حین ارتکاب جرم، سطح آثار جرم، انگیزه‌های متهم و نیز شکل ارتکاب آن و … نام برد. از سوی دیگر، قاضی در این زمینه سوابق متهم، شرایط خانوادگی و سطح اجتماعی متهم را نیز در نظر خواهد گرفت.
3-19.png479.32 KBآیا می توان حبس تعزیری را با مجازات دیگری جایگزین کرد؟
اگر حکم حبس تعزیری برای مدت یک سال یا زمانی کمتر از آن صادر شود، طبق ماده ی ۶۱ قانون مجازات اسلامی، قاضی می‌تواند این حکم را به جزای نقدی تبدیل کرده و یا اینکه محکوم به جای تحمل حبس، نوعی از خدمات عمومی را که قاضی تعیین کننده ی آن است، بدون دریافت دستمزد انجام دهد.
به اتخاذ این تصمیمات از سوی قاضی به جای تحمل حبس، مجازات‌های جایگزین حبس تعزیری گفته می‌شود و این جایگزینی‌ها در مورد دیگر انواع حبس قابل اجرا نمی باشد.
گروه وکلای عدل ایرانیان با سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی از جمله دعاوی کیفری می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
